Kultura Pogórzan jest bardzo atrakcyjna i cechuje się dużą etnograficzną różnorodnością. Ponieważ tereny te nie należały, podobnie jak cala południowa Małopolska, do regionów zamożnych, a surowe warunki naturalne narzucały skromny charakter życia, dawne sposoby gospodarowania zachowały się tutaj stosunkowo długo. Przez wieki podobnie budowano domostwa, uprawiano rolę, eksploatowano lasy, kultywowano tradycyjne gałęzie rzemiosła; przez wieki podobnie świętowano, wspólnie i w rodzinach. Wiele bezcennych świadectw miejscowej kultury ludowej przetrwało do dziś w zabytkach materialnych, a także w umiejętnościach oraz pamięci starszych pokoleń. Rzemiosło
Strój Na typowy strój kobiecy składały się: suknia zwana "piekielnicą", gorset, biała chusta na głowę i "rańtuch". Mężczyźni nosili natomiast wełnianą czapkę zwaną "magierką" oraz "cuwę" - białą sukmanę z dużym, prostokątnym kołnierzem, obszytym na końcach paskiem czerwonego lub niebieskiego płótna. Dom Do dnia dzisiejszego krajobraz powiatu urozmaicają przykłady architektury pogórzań-skiej, widoczne przede wszystkim w budownictwie wiejskim. Na typową zagrodę składały się niegdyś: chałupa, obora, stodoła i wolnostojąca piwnica (czasami spichlerz). Budynki ustawiano w kształcie litery C ze względu na panujące w regionie warunki atmosferyczne. Usytuowana od zachodu obora stanowiła naturalną zaporę przed wiejącymi z tamtej strony silnymi wiatrami. Dzięki temu centrum gospodarstwa, czyli podwórze, otoczone z trzech stron zabudowaniami, znajdowało się we względnie zacisznym miejscu. Chałupa była najczęściej jednotraktowa (wszystkie pomieszczenia znajdowały się w jednej linii). Na prawo od sieni była kuchnia, a za nią izba, natomiast po lewej stronie sytuowano komorę. Dla stodoły charakterystyczne było boisko - miejsce zwózki i młócenia zboża (jego szerokość dochodziła nawet do 5 m). Całość budowano z drewna (metodą zrębową) i pokrywano strzechą. Obrzędy
Zespoły ludowe Tradycje ludowe na terenie Ziemi Gorlickiej kultywują m.in. "Lipiniacy" z Lipinek, "Wójtowiacy" z Wójtowej, "Beskid" z Kobylanki, dziecięcy zespół "Podgrodzianie" z Biecza, "Koronecka" z Sędziszowej, "Kwiat Lipy" z Lipinek, Regionalny Zespół Pieśni i Tańca z Łużnej i Regionalny Zespół Taneczny "Pogórzanie". Zespół "Pogórzanie" powstał w 1965 roku i działa przy Gorlickim Centrum Kultury. Oprócz folkloru własnego regionu, swoim programem obejmuje także folklor innych regionów etnograficznych. "Pogórzanie" występowali z oryginalnymi widowiskami opartymi o dziewiętnastowieczne materiały np. "Wesele", "Dożynki", "Hej kolęda", "Potańcówka", "W karczmie". Bardzo ważnym zespołem muzycznym Ziemi Gorlickiej jest orkiestra dęta z Szalowej. |